Leonard

Interview met energiecoach Leonard

"Elk huis is erbij gebaat om goed geïsoleerd te zijn"

Leonard woont sinds 1985 in Zandweerd. Zijn huis is in 1907 gebouwd en dat merk je. Ook werkt hij als energiecoach voor de Energiecoöperatie Deventer.

Het liefst werkt hij in de Zandweerd: “Als vrijwillige energiecoach kan ik het eerlijke verhaal vertellen, ik raad mensen bepaalde stappen aan die bij hún woning en wensen passen.”

Waarom ben je energiecoach geworden?

“Ik ben energiecoach geworden, omdat ik zelf met verduurzaming bezig was. Door het te doen vergaar je meer kennis en dat wilde ik met anderen delen. Samen leer je meer en kun je dingen onderzoeken. Ik ben nu 10-12 jaar actief bezig en nog steeds niet klaar. Isoleren kan overlast geven en kost ook wat centen, dus we doen het in delen.

Sinds 1985 wonen we hier. Je realiseerde je toen niet dat huizen zo lek als een mandje waren. Weinig mensen hielden zich met woningverduurzaming bezig. Nu weet je: op het gebied van energie deugen die oude woningen van geen kant. Ik snapte dat eerst allemaal ook niet, dus ik vind het niet zo gek dat anderen dat ook niet snappen. Ik ben lang onkundig geweest. Maar op een bepaald moment ben ik me lens geschrokken.

Toen energieleveranciers van die vergelijkingsstaatjes gingen publiceren, kon je jouw verbruik ineens vergelijken met andere woningen. We verbruikten wel twee keer zoveel als een modern huis. Ik dacht: hoe kan dat nou? We dachten dat we heel goed bezig waren. We stookten altijd weinig, af en toe zelfs op hout. We hadden het niet persé heel warm in ons huis. Al sinds de Club van Rome in 1970 ben ik me bewust dat we moeten minderen. Dat er geen eindeloze energiebronnen zijn. In koude tijden minder ruimtes verwarmen en je dikker kleden in huis doen we al ons hele leven.

Dan merk je dus hoe belangrijk zo’n norm is om jezelf mee te vergelijken. Ik weet nu dat 1200 m3 gas zo’n beetje het gemiddelde is voor een matig geïsoleerd huis, maar zo’n norm was er eerder helemaal niet. Het lastige bij energieverbruik is dat het niet altijd duidelijk is of je goed bezig bent. Als je verduurzaamt, zie je pas na een jaar op je eindafrekening dat je geld terugkrijgt.

Wat hebben jullie aan je huis gedaan?

Er bleek van alles te mankeren aan onze woning uit 1907. We hadden veel te veel ventilatiegaten. Zo hadden we onder de hele goot een spleet van drie cm, voor zolderventilatie. Huizen hadden dat vroeger. Al die gaten zijn we gaan dichten en we gingen ventileren door simpelweg ramen open en dicht te doen, want goed ventileren is wel heel belangrijk! Daar zijn tegenwoordig ook goede systemen voor die dat automatisch regelen. Omdat veel warmte via de open keuken naar de gang verdween, hebben we er een deur in gezet. En we zijn overgegaan naar zone-verwarming. Daarmee kun je via een app de temperaturen op alle plekken in je huis besturen. We begonnen met tochtwering en toen het dak aan vervanging toe was, zijn we daar gaan isoleren. Dat raad ik iedereen aan: moet je toch slopen, repareren, verbouwen? Neem dan direct isolatie en ventilatie mee en ga voor het maximum haalbare. Toen waren onze gevel en de vloer aan de beurt, dat heb ik zelf gedaan. Inmiddels waren we van 1600 m3 al naar 800 gegaan. Afgelopen winter hebben we met drie elektrische kacheltjes geleefd. Dat was voor ons goed te doen. Toen gebruikten we nog maar 350 kuub en ging alleen de elektriciteitsrekening iets omhoog. Het werd een sport om te zien of we de winter zouden doorkomen zonder gas. Dat lukte en we willen dit gaan doorzetten.

Wat komt hierna?

Mijn volgende doel is wel om met dit weinige verbruik weer meer comfort te krijgen. We doen het stapje voor stapje. Sommige ramen kunnen nog beter, we hebben op enkele plekken nog enkelglas of verouderd dubbel glas. Ik denk dat je klaar bent als je heel weinig aardgas gebruikt, aardgasvrij is lang niet altijd mogelijk of nodig. Ik kijk ook graag: wat van vroeger werkte nou wel? We zijn soms wat verwend geraakt. Heb ik die 21 graden wel echt nodig of kan ik wennen aan iets minder warme ruimtes? Waarom zouden we dingen doen die te veel energie kosten? Het is gewoon niet slim om jouw dure warmte de straat op te laten gaan.

Hoe werkt een energiecoach?

"Mensen kunnen in onze agenda’s kijken en zelf een afspraak maken wanneer het hen uitkomt. Ik werk op woensdagen en soms op vrijdagen. Ik ga zo’n 1,5 uur bij mensen thuis in gesprek. Soms hebben ze een specifieke vraag of soms willen ze gewoon weten waar ze moeten beginnen: “energie is zo duur geworden. Ik heb weinig geld, wat kan ik dan toch doen?” Wij kennen alle subsidie- en financieringsmogelijkheden die mensen op weg kunnen helpen. Iedereen kunnen we wel een goed advies geven en ergens naartoe verwijzen. De kennis die ik heb, laat ik aansluiten bij de personen die ik spreek. We kijken samen met bewoners: waar zitten de grote warmtelekken? En dan zeg ik bijvoorbeeld: “ik zou in uw situatie vloerisolatie nemen, maar vraag altijd even advies aan een energieadviseur of een isolatiebedrijf”. Mensen zijn na een bezoek altijd weer wat wijzer geworden. Ik beveel ook altijd aan: “vraag meerdere offertes aan. Bij twijfel over een offerte kan ik helpen deze te beoordelen. Of ga even langs bij het Duurzaamheidscentrum om je vragen te stellen” Het goede is dat isolatiebedrijven tegenwoordig weer meer tijd hebben. Je moet soms even wachten, maar niet meer zo lang."

Wat maakt jouw werk leuk?

"Ik vind het erg leuk, al die mensen met verschillende levens. Ik kom bij grote huizen met een verbruik van 3500-4000 kuub. Maar ook bij mensen die zonder isoleren toch heel weinig verbruiken. Ze doen gewoon heel weinig hun verwarming aan. Ik geniet ervan als ik mensen vooruithelp met een paar tips die direct effect hebben. Ik zeg altijd: begin met iets waar je echt last van hebt in een ruimte waar je veel leeft. Er zijn veel huizen waar je met 23 graden nog steeds een koude luchtstroom voelt. Dan raad ik aan: kies voor de grote oppervlaktes, bijvoorbeeld die muur of dat enkele glas. Sommige dingen kunnen alleen met een grotere maatregel worden opgelost. Met glas HR++ voel je direct verschil in wooncomfort en het valt echt mee qua prijs. Vloerisolatie is ook helemaal niet zo’n dure investering. Of soms kan plaatselijke infrarood verwarming een goede oplossing zijn. Zo kijken we per situatie naar een passende maatregel. Dat vind ik enorm leuk om te doen."

Doe mee met een wijkactie!

Heb je, net als Leonard, een oud huis en wil je tocht en kou voorkomen?

Kijk hoe wij je kunnen helpen!

Wat vind je van het Slim Warmtenet?

"Een warmtenet is een heel goed en duurzaam idee, mits er een prijsgarantie aanzit. Ik vind het goed dat de gemeente er de regie over wil houden, dan kan zij zorgen dat we niet ineens veel te veel gaan betalen. En gelukkig krijgen we genoeg tijd om de overstap te overwegen. Maar of je je huis verduurzaamt, staat hier los van. Van een duurzaam huis heb je zelf profijt én je doet het goede voor het milieu. En met een slecht geïsoleerde woning moet je nog steeds veel warmte van het warmtenet afnemen om je huis te verwarmen. Dan blijf je verspillend stoken."

Valt er veel te winnen?

"Ja, enorm! Mensen weten vaak niet hoeveel warmte ze verliezen. Ik kwam een keer bij iemand thuis die zo’n €2000 per jaar uitgaf aan gas. Dat was veel voor zijn flatje. Hij had alle tussendeuren en de balkondeuren permanent openstaan. Ook in ruimtes waar hij amper kwam. Waarom? De kat moest overal heen kunnen en de kattenbak stond op het balkon. Maar hij had niet door dat al die ruimtes verwarmen betekent: meer energieverbruik. De thermostaat in de woonkamer moest de hele dag loeien om het huis op temperatuur te houden. Ook al staan de andere radiatoren op de nulstand, het verbruik blijft hoog. Toen was mijn advies: kijk eens naar een kattenluikje.

De belangrijkste kennis is weten waar je warmte verdwijnt. Weet je dat, dan kun je kiezen wat je gaat aanpakken. Er zijn simpele dingen die je moet weten: warmte verdwijnt snel naar boven. Heb je boven ramen openstaan en je laat de deuren open? Dan is je warmte zo weg. Houd de warmte daar waar je hem wil hebben. En ken je eigen verbruik. Veel mensen weten niet hoeveel hun verbruik is. Nu helpen die ellenlange jaarafrekeningen daar ook niet bij.

We moeten eigenlijk allemaal terug naar de helft van ons verbruik, dus 600 m3. (Het gemiddelde is nu 1200 kuub.) Het gaat niet alleen om het geld; wil je een fijn huis aan een volgende bewoner doorgeven? Of wil je het milieu helpen? Zoveel redenen om dit te doen. Mijn stelling is: elk huis is erbij gebaat om goed geïsoleerd te zijn."

Wat zou je mensen aanraden?

"De overheid stelt op dit moment veel geld beschikbaar voor particulieren. De overheid helpt jou, grijp dat met beiden handen aan. Je kunt gewoon datgene doen in je woning wat je toch al moet doen. Bekijk wat het meeste oplevert en of daar su bsidie voor is. Er zijn drie soorten hulp voor woningeigenaren: landelijk heb je de ISDE-subsidie, waarbij ongeveer 10-20% van je uitgaven wordt gefinancierd. Daarnaast zijn er twee lokale regelingen: via Deventer Isoleert krijg je een maatregel helemaal gratis, als je onder een bepaalde inkomensgrens zit. Zit je boven die grens en heeft je woning een WOZ-waarde onder de €340.000, - Dan kun je €1300 aanvragen. Ook als je zelf isoleert. Je moet wel volgens een bepaalde standaard isoleren. En tot slot kun je nog geld lenen bij het Warmtefonds. Het makkelijkst is om eerst met een gratis energiecoach te praten, wij kennen al die regelingen. Maar ook bij het Duurzaamheidscentrum hebben ze alle informatie liggen en via deventerhelpt.nl kun je dit ook vinden.

Ik zou aanraden om mee te doen met de wijkacties van het Duurzaamheidsteam Zandweerd. Het is heel fijn als andere mensen dingen voor je uitzoeken. Je kunt gewoon instappen en je weet zeker dat het goed doordacht is van begin tot eind. Dat helpt enorm om snel stappen te zetten. En er wordt hoe dan ook gekeken naar een goede prijs, daar kun je vanuit gaan.

Mijn laatste advies is: zet stapjes die je begrijpt. Energie besparen is niet ingewikkeld. Je kunt vaak meer besparen dan je denkt. Is het eenmaal gelukt en levert het wat op, dan wordt het ook leuk. Het gaat dan leven en je voelt het in de portemonnee. Mensen zijn vaak bang om iets te gaan doen, is dit wel goed? Start bij de dingen die je snapt. Laat je ondersteunen, er is veel hulp. Je hoeft niet alles zelf te doen. En je zal zien: als je eenmaal begint, ga je steeds meer stappen zetten.”